Bir kesekağıdı imalatçısının itirafları!

Kesekağıdı yapmayı dedemden öğrendim. Gençliğinde geçirdiği bir kaza yüzünden iki ayağı da sakat kalmıştı; çift bastonla yürürdü. Gazetede yazardı. Ancak üç çocuğunu okutabilmek için ömrü boyunca ek işler yapmış; muhasebe kayıtları tutmak, özel ders vermek… Geceleri de okunmuş gazetelerden kesekağıdı yaparmış. İlkokuldayken seslendirme yapardım ancak buradan gelen para evin bütçesine katılırdı. İstediğim kitapları-dergileri alabilmek ise harçlığımın başarabileceği bir şey değildi. Tutkal yapmayı, gazeteyi firesiz katlayıp kesekağıdı yapmayı dedemden öğrendim. “Yaparken değil ama gazetelerdeki eskimiş haberleri okurken çok zaman kaybedeceksin,” demişti. Doğruydu. Okumadan duramıyordum. Bir satır fazla okuyabilmenin, okuduklarımı çevremdekilerle paylaşmanın tutkunu oldum yıllar içinde.

İnternetle ilk tanıştığımda bu alışkanlığın en güzel evrelerinden biriyle karşı karşıya olduğumu düşünmüştüm. Daha fazla okumak için -daha fazla okunması için- yeni bir mecrayı kullanabilmek. Yazdıklarımın, öykülerimin ve özellikle de edebiyata bakışımın iyice kendini bulduğu Hayalet Gemi yıllarında, internet üstündeki bir dergi ile, altZine ile yepyeni yazı deneyimlerine merhaba dedim. Yayınlanan-yayınlanmayan her yazıdan pek çok şey öğrendim. Arkasından altKitap geldi. Sayısal ortamda eşit paylaşıma, dağıtım-baskı-depo gibi maliyetlerden uzak bir yayınevi. altKitap yayın hayatına kesintisiz devam etti. 1998’de yayın hayatına başlayan altZine ise uzun süredir sessizdi. Neyse ki sessizlik bitiyor artık; altZine yakında yeniden okurlarıyla-yazarlarıyla buluşacak. (Bu konuda daha detaylı bir yazı gelecek.)

altZine yıllarında bir yazar “İnternette dergi çıkarmak iyi hoş da, bu gençlerin edebiyatı yanlış anlamalarına yol açmaz mı?” demişti. Aklıma geldikçe tüylerimi diken diken eden bu sorunun nedeni ne olabilirdi? Edebiyat nasıl anlaşılmalıydı? Gençlerin edebiyatı nasıl anlamaları gerektiğine kim-nasıl karar vermeliydi? Edebiyat içi iktidar alanlarının kaybedilmesi korkusu muydu bu cümleyi kurduran? altKitap’ın ortaya çıkışıyla bu sorular kendiliğinden cevaplanmaya başladı. “İyi ama bilgisayar ekranından kitap okunur mu?” ile başlayıp “peki bu işten kim para kazanıyor” ile devam eden sorular dizisi. İşi kitabın kokusuna kadar götüren zihniyet, kesekağıdı yapmak için bulduğu gazeteyi bile önce okuyan okurun dünyasını göremiyordu. “Biri gelirse öbürü ölür” basit düşüncesinin sonucu kurulan cümleler, aslında bir başka durumu imliyordu: Kimse iktidar alanımı almaya kalkışmasın! Elbette bildiğimiz kitaplar, bildiğimiz dergiler yaşamaya devam edecekti-etmeliydi. Hatta arızalarına rağmen bildiğimiz yayıncılık anlayışıyla da alıp veremediğimiz yoktu. Biz sadece “bir harf fazla okunmasını” sağlayacak her ortamı okurun lehine kullanmak istiyorduk; doğrularımızla yanlışlarımızla.

altKitap 2002’de ilk kitaplarını yayınladı. O zamandan beri sorulan soru geçenlerde bir gazetenin, internet sayfaları için yapılan röportajda çıktı karşımıza: “İnternet yayıncılığı bildiğimiz yayıncılığın yerini mi alacak? İnsanlar artık bilgisayar ekranından mı kitap okuyacak? Deniz kenarında şezlongumuza rahatça kurulup kitap okuyamayacak mıyız artık?” Cevap bile vermedik. “Gazeteler internetten okunurken bu sorunun sizden gelmesi, neşemize neşe kattı,” demedik. “Bir şeyler bir şeylerin yerini alacak korkusundan kurtulun,” demedik. Kitap okumayı bir deniz kenarı eylemi olarak gören zihniyete ne diyebilirdik ki?

Gündeme düştüğü günden beri blog’ları ilgiyle izliyorum. Takipçisi olduğum blog’lar var; zamanı geldikçe hepsinden söz edeceğim. Uzun süredir ben de bir bu alemde kalem sallamak istiyordum. (Hatta arkadaşlarımın başlarının etini az yemedim.) Son aylarda bazı arkadaşlarımın blog’larını iyice gıpta ederek okumaya başladım. Artık zamanı geldi. Facebook ve Twitter gibi sosyal iletişim ağlarını da okuduklarımı-dinlediklerimi-izlediklerimi-aklıma takılanları-merak ettiklerimi paylaşmak için kullanıyorum. Şimdi sırada “Fil Uçuşu” var. (Yakınlarım fillere olan merakımı bilir, onlar için şaşırtıcı olmayacak bu isim.) Okuduklarımdan, izlediklerimden, dinlediklerimden notlar düşeceğim bir blog. Daha çok kendim için tutacağım notlar… Bir çeşit günlük… Kimi zaman anlayacağım, kimi zaman sayıklayacağım yazılar… Elbette dahası da olacak; onu da zamana bırakıyorum.

“Merhaba” yazısının sonunda bir de itirafım var: Kiloyla sattığım kesekağıtlarının ağır çekmesi için ev yapımı tutkalı biraz fazla sürerdim. Ama satın alanlar üzülmesin, verdikleri paraların hepsi kitaplara-dergilere gitti…

Hoş bulduk.