Aklınızda hangi anne kaldı?

Amy Wilson’un Anneler Günü şerefine oluşturduğu 8 kitaplık liste benim de akılma benzer bir soruyu düşürdü. Wilson “Physco Moms in Literature” başlıklı listesiyle edebiyattaki anormal/sapık/rahatsız edici anne karakterlerinin peşine düşmüş. Önce o listeye bakalım, sonra kendi listemize geçelim. Şu romanlardaki (ve bir de oyundaki) anne karakterlerine dikkat çekmiş Amy Wilson:

1. Her Last Death – Susanna Sonnenberg
2. Anywhere But Here – Mona Simpson
3. Olive Kitteridge – Elizabeth Strout
4. Lolita – Vladimir Nabokov
5. The Beauty Queen of Leenane – Martin McDonagh
6. All We Ever Wanted Was Everything: A Novel – Janelle Brown
7. Ordinary People – Judith Guest
8. Carrie – Stephen King

Carrie ve Lolita’daki anneleri romandan, Sıradan İnsanlar’ı sinema uyarlamasından ve Leenane’nin Güzellik Kraliçesi’ni de oyundan biliyorum. Diğer dört romanı okumadım, o anneleri tanımam. Ama bu liste aklıma edebiyat ve sinemadaki anne karakterlerini düşürdü. Çok zamandır twitter kullanıcılarıyla bir liste oluşturmadığımı da hatırlayınca sordum soruyu: “Edebiyatta ya da sinemada sizi çok etkileyen, aklınızda kalan özel anne karakterleri var mı?”

İşte twitter üstünden gelen cevaplarla oluşan “Anneler Günü” özel listesi:

1. Medea – Euripides
2. Ana – Maksim Gorki (Pavel’in annesi Pelage – Pudovkin imzalı filmi de unutmamalı)
3. Ana – Pearl S.Buck
4. Yılanı Öldürseler – Yaşar Kemal (Esme Hatun)
5. Toprak Ana – Cengiz Aytmatov (Tolunay)
6. Tutunamayanlar – Oğuz Atay (Selim’in annesi)
7. Semaver – Sait Faik
8. Sefiller – Victor Hugo (Cozette’in annesi)
9. Suç ve Ceza – Dostoyevski (Raskolnikov’un annesi)
10. Yabancı – Camus (Mersault’nun annesi)
11. Yüzyıllık Yalnızlık – G.G.Marquez (Ursula Buendia)
12. Franny ve Zooey – J.D.Salinger (Bessie Glass)
13. Yürek Söken – Boris Vian (Clementine)
14. Doktor Jivago –Boris Pasternak (Lara)
15. Aşk ve Gurur – Jane Austen (Mrs.Bennet)
16. Oda – Emma Donoghue
17. Atlas Shrugged – Ayn Rand
18. Bin Muhteşem Güneş – Khaled Hosseini (Üzerine kuma getirilen kıza annelik yapan kadın)
19. Onuncu Köy – Fakir Baykurt (İbrahim’in annesi Gök Sultan)
20. Hiçbir Aşk Hiçbir Ölüm – İnci Aral (Romandaki anne kız ilişkisi)
21. Tıkanma – Chuck Palahniuk
22. Biz Kimden Kaçıyorduk Anne? – Perihan Mağden
23. Küçük Ağa – Tarık Buğra (Çolak Salih’in annesi)
24. Harry Potter – J.K.Rowling (Harry’nin annesi Lily Evans)
25. Yüreğinin Götürdüğü Yere Git – Susanna Tamarro (Romandaki anneanne)
26. Sol Ayağım – Christy Brown
27. Red Kit – Morris/Gossciny (Daltonlar’ın anası)
28. Adile Naşit’in oynadığı tüm anne rolleri (Hafize Ana unutulur mu?)
29. Karanlıkta Dans – Lars Von Trier (Björk’ün canlandırdığı Selma karakteri)
30. Sapık – Alfred Hithcock (Norman Bates’in annesi)
31. Narayama Türküsü – Shoei Imamura (Ölümcül yoksulluk ve bir anne)
32. Geleceğe Dönüş serisi – Zemeckis (Lea Thompson’un canlandırdığı Lorraine Baines McFly)
33. Forrest Gump – Zemeckis (Forrest’ın annesi Sally Field)
34. Kızım Olmadan Asla – Brian Gilbert (Sally Field’in oyun gücüyle Betty Mahmoodi)
35. Sıradan İnsanlar – Robert Redford (Beth karakteri)
36. Angela’nın Külleri – Alan Parker (Roman uyarlaması filmde Emily Watson’un oynadığı anne)
37. Ay (La Luna) – Bernardo Bertolucci (Jill Clayburgh’ün Caterina’sı)
38. Rabbit Hole – John Cameron Mitchell (Nicole Kidman’ın oynadığı Becca rolü)
39. İçeride (A l’intérieur) – Alexandre Bustillo (Fransız gerilim filmindeki iki anne)
40. Benjamin Button’un Tuhaf Hikayesi – David Fincher (Taraji P.Henson’un oynadığı Queenie)
41. Kill Bill – Quentin Tarantino (Uma Thurman’ın oynadığı Gelin/Beatrix Kiddo)
42. Uçuş Planı – Robert Schwenke (Jodie Foster’ın oynadığı uçakta kaybolan kızını arayan anne)
43. Annem Hakkında Her Şey – Pedro Almodovar (Cecila Roth’un canlandırdığı Manuela)
44. Mamma Roma – Passolini (Anna Magnani)
45. Çoğunluk – Seren Yüce (Nihal Koldaş’ın anne performansı)
46. Boş Beşik – Orhan Elmas (Fatma Girik, kartalın bebeğini çalmasıyla nasıl da başkalaşır)
47. Yavrum – Orhan Aksoy (Semra Sar bir taşı çocuğu gibi sever ve…)
48. Lorenzo’nun Yağı – George Miller (Susan Sarandon’un oynadığı anne)
49. Alice Artık Burada Oturmuyor – Martin Scorsese (Muhteşem Ellen Burstyn)
50. Bir Rüya İçin Ağıt – Darren Aronofsky (Bir kez daha muhteşem Ellen Burstyn)
51. Annem Uğruna ( One True Thing) – Carl Franklin (Meryl Streep’ten bir anne yorumu)
52. Sınav – Ömer Faruk Sorak (Ayda Aksel’in oynadığı kanserli anne)
53. Gelin – Lütfi Akad (Meryem karakteri)
54. Çelik Manolyalar (Sally Field’in canlandırdığı anne)
55. Sessiz Kabus (Hush) – Jonathan Darby (Jessica Lange ile erkek çocuk delisi annelerin başucu filmi)
56. Anneler ve Kızları (Mother and Child) – Rodrigo Garcia
57. Kör Nokta (The Blind Side) – John Lee Hancock (Sandra Bullock sonunda bu anneyle Oscar’ı aldı)
58. Stop! Or My Mom Will Shoot filmindeki Estelle Getty.
59. Sofie’nin Seçimi – Alan J.Pakula (Meryl Streep’in o karar sahnesi muhteşemdir)
60. Selvi Boylum Al Yazmalım – Atıf Yılmaz (Aytmatov’a ve Türkan Şoray’a şapka çıkararak Asya)
61. Babam ve Oğlum – Çağan Irmak (Hümeyra’nın anne yorumu)
62. Mustafa Hakkında Her Şey – Çağan Irmak (Şerif Sezer: “Sen bilirsin deyince kavga olmazmış oğlum!”)
63. Zefir – Belma Baş (Vahide Gördüm’ün canlandırdığı anne)
64. Annemi Öldürdüm – Xavier Dolan (Anne Dolan’ın canlandırdığı anne)
65. Deniz Kızları – Richard Benjamin (Cher’in oyunculuğuyla bir anne)
66. Mommie Dearest – Frank Perry (Faye Dunaway)
67. Flowers in the Attic – Jeffrey Bloom (Louise Fletcher’dan müthiş oyunculuk)
68. Choclate – Lasse Hallström (Çikolata düşkünü şeker hastası anne)
69. Sol Ayağım – Jim Sheridan (Brenda Fricker’dan harika performans)
70. The Passion of The Christ – Mel Gibson (Meryem Ana)
71. A Woman Under The Influence – John Cassavettes
72. Shadowlands – Richard Attenborough (Debra Winger)
73. Stepmom – Chris Colombus (Susan Sarandon)
74. Tıtanik – James Cameron (Rose’un annesi)
75. Yapay Zeka – Steven Spileberg (Bir yapay zekanın annesi)
76. Prayers For Bobby – Russel Mulchay (Bir edebiyat uyarlamasında Sigourney Weaver)
77. Volver – Pedro Almodovar (Penelope Cruz)
78. My Life Without Me – Isabel Coixet
79. Seni O kadar Çok Sevdim Ki – Philippe Claudel (Juliette rolüyle Kristin Scott Thomas)
80. Alien serisi (Sigourney Weaver)

Not: Çoğunlukla sinemadan isimler geldi. Özel bir sıralama yapmadım. Sadece filmlerin yönetmenlerini ya da kitapların yazarlarını ekledim. 80 maddelik listeyi yaparken hatalım olduysa kusura bakmayın. Ama asıl iş şimdi başlıyor, yorumlarla bu listeyi uzatalım derim…

Comments (11)

Listeye film olarak girmiş Angela'nın Külleri. Ancak Frank McCourt'ın hatıralarını aktaran kitaba ismini veren Angela, esas olarak edebiyattaki unutumaz annelerden biridir kanımca.

"Arizona Deram"in annesi unutulmaz bence. Faye dunaway.

Sophie's Choice'da Meryl Streep'i unutamam.

Harika bir liste bu ancak bu vesileyle Türk edebiyatından anneler düşünmeye başlayınca dehşetle pek fazla bir şeyin aklıma gelmediğini fark ettim. Anneanneler, teyzeler var ama anne cidden pek fazla yok. Hadi birileri beni haksız çıkarsın, ben de sabah mahmurluğuma vereyim bu durumu. Bu arada sadece romanları düşündüğümü de ekleyeyim. Şu anda ilk aklıma gelen Kara Kitap'ın (Pamuk) annesi oldu.

Clint Eastwood'un yönetmeni olduğu Angelina Jolie'nin başrolünü oynadığı gerçek bir hikayeden yola çıkarak senaryolaştırılmış Changeling'i bu listeye eklememek haksızlık olur.

Füruzan'ın "Edirne'nin Köprüleri" öyküsündeki anne: "Hala Adile".

"Anam ölmüş bugün. Belki de dün bilmiyorum.” Meursault'un annesi belki romanın kahramanlarından değil, ya da baştan bu kategoriye uygun değil. Ama bu satırları Yabancı'yı başucu kitabı yapan herkes bir şiir gibi ezberlemişse, demek ki oğlunun aynasından kim bilir hangi kurgularda yaşatıp öldürdüğümüz ve Mersault karakterini en kestirmeden anlatan görünmez bir anne var bizi etkileyen.

İlk aklıma gelen film (adını kesinlikle hatırlayamıyorum),Bette Davis siyah beyaz bir filmindeki anne rolüydü.Oyunculuk gücüne hayran kalsamda,korkunç bir anneydi…
Kötü ve iyi anneler o kadar çok ki, önemli olan kötü anne diye nitelendirdiklerimizin,çocuklarına yada ebeveyinlerine karşı davranışlarını zarar vermek amaçlı mı yoksa kökeninde iyi olmaları için mi onu farkına varmak gerekir.
Benim için,Türk filmlerinin unutulmaz annesi rahmetli Adile Naşit hanımefendidir.
Türk edebiyatında okuduğum kötü annelerden biride Perihan Mağden'in 'Biz Kimden Kaçıyorduk Anne?''kitabındaki anneydi…

Biutiful filmindeki Maricel Alvarez'in canlandırdığı Marambra.

Aman allahım! Baktımda listeye göremedim. Prayers foor bobby- Marry Griffith. Bobby Griffith'in annesi. Nasıl unutulur kimse mi izlemedi o filmi? CIK CIK CIK! kesinlikle izlenmesi gerek filmler arasında yer alıyor bence.

Tekrar baktımda listeye varmış. Utandım şu an 🙁

Leave a comment