Ankara’da kadın gücü: 13. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali

Ankara Kızılırmak Sineması’nı pek severim. Bu yıl 6-13 Mayıs tarihleri arasında daha da güzel olacak gençliğimin mekanı. Çünkü Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali geliyor. 28 ülkeden, 95 yönetmenin toplam 100 filmi kadınlara atfedilen kötülüğün hem hayatta hem de sinemada nasıl karşılık bulduğunu sorgulayacak. Bu yılki tema “Kötülük”. Festival, 13.yaşını kutluyor diye düşünülmüş bu tema; malum rakama atfedilen “uğursuzluk” inancından ilham alınmış. Kadınların mitolojiden dinlere, edebiyattan sinemaya uğursuzluğun ve kötülüğün kaynağı ya da temsilcisi olarak gösterilmelerini sorgulayacak filmler aracılığıyla, bu algının nedenlerini anlamak da festival seyircisine düşecek.

Programda yer alan kimi filmleri daha önce izledim: Catherine Breillat’nın 1996 tarihli klasiği Kusursuz Aşk (Perfect Love), Ken Loach‘un 1994 tarihli filmi Ladybird Ladybird (Ladybird Ladybird), Pedro Almodóvar’ın ilk filmlerinden Karanlık Arzular (Dark Habits), Claude Chabrol’ün Francis Szpiner’in kitabından birlikte uyarladıkları Bir Kadın Meselesi (Une Affaire de Femmes) ve yine Chabrol’den Seremoni (La cérémonie). Ken Loach her zaman hayranı olduğum bir yönetmendir. Seremoni ise çoğu karesi hala aklımda olan sarsıcı bir film. Elbette tavsiye edilir…

Bir de merak ettiklerim var. Festival programını inceleyip, ilgimi çeken filmleri not aldım. Aslında o tarihlerde Ankara’da olma, bir tanecik bile film izleme ihtimalim zayıf. Ama izleyenler yorumlarını yazabilir ve benim gibi gidemeyenlerle paylaşabilir. İşte “keşke gidebilsem” dediğim filmlerin listesi. Gidenler gitmeyenlere anlatsın lütfen…

1. Filistinli kadın yönetmen Najwa Najjar’ın yönettiği 2008 tarihli Nar Ağaçları (Pomegranates and Myrrh)

2. İsrailli kadın yönetmen Keren Yedaya’dan Hazinem (Or – My Treasure, 2004) Geçimini seks işçiliğiyle sağlayan, hayatı üzerindeki tüm kontrolünü yitirip çocuklaşmış Ruthie’yle, annesini sokaklardan kurtarmak isteyen, ona “doğru düzgün” bir iş bulmaya çalışan 16 yaşındaki Or’un hikayesini anlatıyor.

3. Düz Beni (Fuck Me, 2000) biri tecavüze uğrayan, diğeri de birini öldüren iki kadının birlikte çıktıkları, dönüşü olmayan bir yolculuğu anlatıyor. Virginie Despentes’in aynı adlı romanından uyarlanan ve yazarın Coralie Trin Thi’yle birlikte yönettiği bu tecavüz-intikam filmi, bilinçli olarak porno estetiğini kullanıyor ve iki kadının erkekler karşısında yitirdikleri güçlerini yeniden kazanmalarını rahatsız edici bir sinema diliyle seyirciye sunuyor.

4. Belgesel ve kısa filmleriyle tanınan, How Is Your Fish Today? (2006) adlı ilk uzun kurmaca filmiyle dikkatleri üzerine çeken Çinli yönetmen Xiaolu Guo’nun Locarno Film Festivali’nde “Altın Leopar”ı alan filmi Çinli Bir Kız (She, A Chinese, 2009)

5. Isabelle Huppert’in başrolünü oynadığı Yuva (Home, 2008) kullanılmayan bir otoban kenarında herkesten uzak, sessiz bir hayat süren bir ailenin otobanın bir gün hizmete açılmasıyla kabusa dönüşen hayatlarını anlatıyor. Belgesel filmleriyle tanıdığımız Ursula Meier’in bu ilk kurmaca uzun filmi, farklı komedi anlayışı içeriyor.

6. Avustralyalı ünlü canlandırmacı Sarah Watt’ın ikinci kurmaca uzun filmi Seks Olmadan Bir Yılım (My Year Without Sex, 2009) bir hastalık sonucu seks yapması doktorlarca yasaklanan Natali’nin çevresinde geçiyor.

7. Geçen sene Cannes Film Festivali’nin “Yönetmenlerin On Beş Günü” bölümünde FIPRESCI Ödülü’nü de alan, Cherien Dabis’in yönettiği Amrika (Amreeka, 2009), adını Arapça “Amerika” anlamına gelen “Amreeka”dan alıyor.

8. Venedik Film Festivali’nde en iyi yönetmen dalında Gümüş Aslan’ı ve UNICEF Ödülü’nü alan İranlı kadın sanatçı Shirin Neshat’ın ilk kurmaca uzun filmi Erkeksiz Kadınlar (Women Without Men, 2009)

9. Mariana Chenillo imzalı Meksika filmi Nora’sız Beş Gün (Five Days Without Nora, 2008)

10. Transilvanya Film Festivali’nden FIPRESCI Ödülü, Hollanda Film Festivali’nden de kadın oyuncu ve kurgu dallarında ödüllerini alan Esther Rots imzalı Derimden de İçeri (Can Go Through Skin, 2009).

Elbette öneriler bu 10 filmle sınırlı olmayacak. Ankaralı sinemaseverlerden, festivalin programını almalarını ve “Altın Kızlar”, “Retrospektif: Signe Baumane”, “Made in Europe”, “En İyisi…”, “İyi Günde Kötü Günde”, “Öteki Tarih”, “Pembesiz/Mavisiz” bölümlerindeki filmleri incelemelerini, ayrıca belgesellere, canlandırmalara ve kısalara da ilgi göstermelerini rica edelim.

Bir de “Erkekler Matinesi” bölümünde gösterilecek. Lynn Shelton imzalı Gel Porno Çevirelim (Humpday, 2009) var. Geçtiğimiz sene Sundance’tan Bağımsızlık Ruhu Jüri Özel Ödülü’nü almış ama benim sevmediğim bir film oldu bu homofobiyle dalgasını geçerken homofobik olduğunu düşündüğüm film. Ama yine de ilgi çekici bir bilgi; yönetmen Lynn Shelton Ankara’daki gösterimin ardından seyircilerin sorularını yanıtlayacak.

İyi festivaller…