“Gerçeklikteki koşulları çoktan belirlenmiş olan bir durumda özgürlük boş bir iddiaya dönüşür.”
Bağlamından koparmadan, her açısından bakmak gerekiyor bu cümleye. Özgürlük kavramını böylesine çok ve böylesine tedirgin konuştuğumuz günümüzde Adorno’nun cümlesi zihin açıcı.
Özgürlük, birileri tarafından tanımlanabilen ve bu tanımın gerçeklikteki koşulları belirlenebilen bir konu değil. Kelime anlamıyla bile sınırları olmamalı. Çünkü o sınırlar kavramın kendisiyle ters düşmesine neden oluyor.
“Tanımlanmış özgürlük”. Oksimoron.
“Gerçekleşmiş özgürlük”. Oksimoron.
Bütün bunlar özgürlüğün biricikliği noktasına gidiyor. Ama bir kavramın bireyden bireye, toplumdan topluma, coğrafyadan coğrafyaya değişsen/dönüşen “biricik” olma hali de, başka düşünce kapılarını açıyor.
Bu cümlenin çevresinde “özgürlük” kavramını düşünmeye ve tartışmaya devam edeceğim.
Özellikle bugünlerde buna çok ihtiyacımız var.
Birilerinin özgürlüğümüzü tanımlamasına, sınırlamasına ve gerçeklikteki koşullarını belirlemesine izin vermemeliyiz. İnsan olmak ve biricik olmak orada başlıyor.
Teşekkürler Adorno.
