Etkisi nesiller boyu süren müzisyenlerden Johnny Cash‘in kişisel hikayesinin dinamikleri sonucunda kendisini iyice dine verdiği bir dönemi var. Aynı noktada, böylesi bir dine dönüşün, keskin bir Hıristiyanlığın izlerini Bob Dylan, Leonard Cohen, Joan Baez’de de görürüz. Şarkı sözlerinde iyice içe kapandıkları, coğrafyadan ve sınıf sorunlarından, ruhsal dünyaya ve ölümle yaşam arasındaki sınıra yoğunlaştıkları dönemler. Cash için bu dönemin köklerine gidildiğinde, 1944 yılında kardeşi Jack’in odun keserken testereye kapılıp hayatını kaybetmesi olayıyla karşılaşıyoruz. Üstelik sonraki yıllarda Johnny, kardeşinin onun yapması gereken…
YouTube
Hikayeyi bilen bilmiyor. Yine de hatırlatması güzel bir olay. Pink Floyd, 1975 yılında Abbey Road‘da 3 numaralı stüdyoda “Wish You Were Here” albümünü kaydında. Hemen yanda, 2 numaralı stüdyoda da Roy Harper “HQ” isimli albümünü kaydediyor. David Gilmour ve Roger Waters’ın bir şarkının vokali konusundaki uyumsuzluğu, bu “komşu”nun varlığı ile büyümeden halloluyor. Gilmour’a fazla tiz gelen, Waters’ın söyleyişinde istenen sonucu vermeyen bir şarkının yarattığı sorun, yan stüdyodaki harika müzisyenin katılımıyla çözülüyor. Böylece Pink Floyd, “Have a Cigar” şarkısının ana vokalini…
Dün Fil Uçuşu‘nda Guitar World dergisinden aldığım bir listeyi paylaştım. “En İyi 50 Gitar Solosu” listesini okuyanlar haklı olarak kimi isimleri aradı, kimi isimleri gereksiz buldu. Sevdikleri solonun sralamadaki yerini beğenmeyenler de vardı. Böylesi listelerin yapıları gereği “eksikli” olduklarını söylemiştim. Ama yine de bu listeler, biraz hatırlattıkları biraz da bilmediklerimizi araştırmaya yönelttikleri için iyidir diye düşünürüm. Ayrıca eğlenceli bulurum. Benim de listede katılmadığım noktalar var elbette. Eksikler çok. Gereksiz yere parlatılanlar var. Ayrıca böylesi listelerin çoğunda olduğu gibi fazlaca “merkez”de…
Müzik tarihi ve özellikle rock tarihi birbirinden ünlü, akılda kalıcı, duyduğu anda insanı içine alan “riff”le dolu. Riff, şarkının iskeletini oluşturan ana motif ya da şarkının ana cümlesi olarak tanımlanabilir. Elbette profesyonel müzisyenler çok daha net ve doğru bir tanım yapacaktır ama kısaca böyle bir tanım da yeterli olacaktır sanırım. Alex Chadwick‘in 12 dakika süren “100 Riff’te Rock’n’Roll Tarihi” videosundan Open Culture sayesinde haberim oldu. Chadwick, 1953 tarihli ve Chet Atkins imzalı “Mr.Sandman” şarkısının riff’iyle başlıyor, bütün efsane riff’leri birbirine…
Ablamın arkadaşıydı Eftal Küçük. Arada bir eve de gelirdi. Ankara Ballıbaba Sokaktaki sobalı evin salonunda otururlardı. Ablam yedi yaş küçük kardeşinin ‘ayak altında’ dolanmasını pek istemezdi herhalde. Ama kendimi alamazdım “gitar çalan ağabeye” bakmaktan. Bir keresinde de farklı bir aletle gelmişti; hayatımda ilk kez buzuki görmüştüm ben de. Sonrasında çocukluk hayranlığı yerini, Yeni Türkü hayranlığına ve o unutulmaz Akdeniz Akdeniz albümünü, nota nota ezberlemeye bıraktı. Eftal Küçük’ün albümdeki katkısı yadsınamaz ama özellikle Yaşar Miraç’ın sözleri, Selim Atakan’ın bestesi ve Zerrin…
Amy Winehouse, The Zutons‘un keskin ritmli, enerjik Valerie‘sini almış, hüzünlü bir yürüyüşe eşlik edecek bir şarkıya dönüştürmüştü. Üstelik bunu yaparken The Zutons yorumundaki saksafon tınılarını da, kendi vokalindeki iniş çıkışlara yüklemişti. Amy’i ve sesindeki o çok enstrümanlılık halini özleyenler, arada dinliyorlardır elbette. Amy’nin Valerie’sine bir saygı duruşu Selah Sue‘dan geliyor. Selah Sue, yeni albümünü beklediğim, ne yapacağını merak ettiğim bir ses. Babylon‘da verdiği konser etkileyiciydi. O gece Babylon’da herkesin sırt çantasına enerji ve samimiyet koyup diyardan diyara savrulduğu bir geceydi….
Bill Withers, Ottis Redding, Randy Newman, Van Morrison ve illa ki The Temptations ile dirsek temasında görürlermiş Michael Kiwanuka’nın müziğini. Elbette bu görüşlerin nedeni, bu isimlerden seçtiği ve seslendirdiği parçalar. Madem temas etmesi için isimler aranacak ben de J.J.Cale, Bob Marley ve illa ki Ben Harper isimlerini ekleyeyim. İngiltere’den bir isim Kiwanuka. Henüz 24 yaşında; 1988 doğumlu. İdi Amin rejiminden kaçmış Ugandalı bir ailenin çocuğu olarak Kuzey Londra’da büyümüş. BBC’s Sound of 2012’yi kazanmasının yanı sıra, Adele ile turneye çıkmak…
Adı kimi yerde Pete Townshend olarak geçer, kimi yerde Townsend… Kimi Pete der ona, kimi Peter… Dert değil! Şu bir gerçek ki, rock müziğin yenilikçi ve devrimci yıllarının önde gelen isimlerindendir The Who‘nun efsane gitaristi. Gitarla ilgili birçok konuda ilk’ler hanesinde onun adı geçer; gitarı amfiye vurarak kırmaktan tutun da, yıllar sonra duyma bozukluğuna yol açacak, ses duvarının aşıldığı efsane konserlere kadar. Hatta açıkçası, kimi şehir efsaneleri de ona mal edilmiştir ve “çılgın yüz”ünü görenlerin hoşuna gider bu durum. Belki…
Yakın bir arkadaşım, sıklıkla gördüğü bir rüyayı anlatır; deniz kıyısındadır, pantalon paçaları kıvrılmış, suların içinde çıplak ayaklar günbatımına karşı trompet çalmaktadır. Muhtemelen bir Amerikan ya da Fransız filminden sayısız rüyaya sızmış bir görüntüdür bu. Ne yalan söyleyeyim; ben de isterim böyle bir görüntüde kameranın arzuladığı özne olmak. Ama bu fazlasıyla şekerli rüya görüntüsünün başka bir anlamı da var benim için. Beirut‘un “Elephant Gun” şarkısının videosunda, bizi sondaki parti sahnesine hazırlayan bir görüntü bu. Ezberlenmiş bir rüya görüntüsünden, daha kapalı devre…
Kurabiye Canavarı’nın Tom Waits’e selam çaktığı video kolajından Maria Popova sayesinde haberdar oldum. Wired UK, The Atlantic ve Design Observer başta olmak üzere çeşitli yerlerde ve özellikle de Brain Pickings‘te yazan kuratör Popova’ya kulak vermek lazım ara sıra. Hele bir de konu Kurabiye Canavarı ile Tom Waits‘i biraraya getiriyorsa. YouTube aracılığıyla Kurabiye Canavarı’ndan dinliyoruz: God’s Away on Business!